Zawód rolnika jest zawodem o wysokim stopniu zagrożenia zdarzeniem wypadkowym. W województwie podkarpackim, w obszarze działania OR KRUS w Rzeszowie do dnia 30.09.2020 r. odnotowano 612 zgłoszonych zdarzeń wypadkowych. W porównaniu z rokiem poprzednim notuje się spadek liczby zgłoszonych zdarzeń wypadkowych o około 20 %. Z analizy przyczyn i okoliczności wypadków wynika, że najczęściej rolnicy ulegali wypadkom podczas obsługi maszyn i urządzeń rolniczych (38 %). Najczęstszą przyczyną tych zdarzeń był ich zły stan techniczny: brak napraw i konserwacji, brak właściwych osłon i zabezpieczeń ruchomych części, stosowanie materiałów zastępczych przy naprawach, a także używanie domowych samoróbek. Rolnik przystępujący do pracy z maszynami i urządzeniami rolniczymi powinien pamiętać, aby być wypoczętym i skoncentrowanym. Praca po spożyciu alkoholu jest niedopuszczalna!
Aby ustrzec się przed wypadkami, należy stosować podstawowe zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń rolniczych:
- dbać o park maszynowy,
- korzystać z maszyn i urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem,
- obsługę maszyn i urządzeń powierzać wyłącznie osobom dorosłym, zdrowym, posiadającym odpowiednie przeszkolenie i uprawnienie,
- przed uruchomieniem maszyny upewnić się, że nie stwarza ona zagrożenia dla osób trzecich,
- zabezpieczyć maszyny i urządzenia w czasie postoju przed samoczynnym przemieszczeniem się,
- właściwie zabezpieczać ładunki podczas transportu,
- przed przystąpieniem do usuwania usterki lub regulacji wyłączyć napęd i upewniać się, że maszyna jest unieruchomiona,
- stosować odpowiednie odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej,
- przestrzegać zasad ruchu drogowego, poruszając się po drogach publicznych,
- nie przewozić osób na maszynach nieprzystosowanych do tego.
Rolniku nie daj się wkręcić!
W okresie jesienno-zimowym rolnicy często pozyskują drewno na potrzeby gospodarstwa m.in. ogrzewania powierzchni mieszkalnej i gospodarczej, przygotowania karmy dla zwierząt lub jako materiał budowlany. Warto więc znać zasady, dzięki którym można zmniejszyć ryzyko poważnych urazów podczas prac związanych z pozyskiwaniem drewna.
- Przed przystąpieniem do pracy z maszynami i narzędziami do obróbki drewna należy:
- zapoznać się z instrukcją obsługi i stosować się do zaleceń wydanych przez producenta,
- użytkować urządzenia zgodnie z ich przeznaczeniem i stosować części zamienne dobrej jakości, atestowane,
- nie demontować systemów bezpieczeństwa w pilarkach łańcuchowych i piłach tarczowych,
- stosować do pracy właściwą odzież ochronną (antyprzepięciowa), obuwie oraz ochrony twarzy i słuchu,
- konserwować i przechowywać je zgodnie z zaleceniami producenta, tak aby nie zagrażały bezpieczeństwu osób trzecich.
Przystępując do ścinki drzew należy zapewnić sobie pomoc drugiej osoby. W pobliżu pracy przy pozyskiwaniu drewna nie powinny znajdować się osoby postronne, dzieci czy zwierzęta. Podczas załadunku i rozładunku drewna ważne jest aby przestrzegać norm dźwigania, które dla mężczyzn wynoszą do 30 kg przy pracy stałej oraz 50 kg przy pracy dorywczej, a w przypadku kobiet 12 kg przy pracy stałej i 20 kg przy pracy dorywczej. Transportując drewno należy pamiętać o jego unieruchomieniu pasami. Każda przyczepa transportowa poruszająca się po drogach publicznych musi być oznakowana i oświetlona. Również podczas łupania drewna siekierą należy pamiętać o jej wcześniejszym sprawdzeniu.
Powinna być naostrzona oraz dobrze osadzona na stylisku. Podczas łupania pod żadnym pozorem nie wolno przytrzymywać drewna rękoma i zawsze należy stosować rękawice oraz okulary ochronne.
Upadek to nie przypadek!
W okresie zimowym dochodzi również do wielu wypadków w skutek upadku na ściskiem i nierównej nawierzchni podwórza. Dlatego warto się przygotować do sezonu zimowego i już dziś przygotować piasek do posypywania ciągów komunikacyjnych, które należy systematycznie odśnieżać i posypywać. Można również zaopatrzyć się w nakładki antypoślizgowe, które umożliwią bezpieczne poruszanie się po śliskich nawierzchniach takich jak lód i śnieg.
Rolniku świeć przykładem zwłaszcza jesienią i zimą!
Jesienią i zimą szybko zapada zmrok, często tez występują mgły, pada deszcz i śnieg, co powoduje że kierowcy mają znacznie ograniczoną widoczność, co przekłada się na bezpieczeństwo pieszych zwłaszcza mieszkańców terenów wiejskich. W tym okresie dochodzi częściej do ich potrącenia czy przejechania. Zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, każdy uczestnik ruchu drogowego, zarówno pieszy jak i rowerzysta, ma obowiązek posiadania odblasków umieszczonych w takim miejscu, aby były one widoczne z odległości. Dla własnego bezpieczeństwa należy nosić odblaski również w terenie zabudowanym, ponieważ w wielu miejscowościach drogi bywają nie oświetlone i brak jest chodników.
Aby ograniczyć ryzyko wypadku komunikacyjnego należy:
- poruszać się zawsze lewa stroną drogi jeśli nie ma chodnika,
- przechodzić przez jezdnię tylko w miejscach do tego przeznaczonych a jeżeli takich brakuje to w miejscu o dobrej widoczności, upewnić się przed wejściem na jezdnię, że nic nam nie zagraża i że nie jesteśmy zagrożeniem dla innych użytkowników ruchu drogowego,
- nie wbiegać raptownie na jezdnię,
- nie wchodzić na jezdnię zza stojącego pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność,
- nie przechodzić przez jezdnię na ukos.
Warto pamiętać, że poprawa bezpieczeństwa nie zawsze wiąże się z koniecznością angażowania dużych środków finansowych. Bardzo często wystarczy świadomość zagrożeń występujących w gospodarstwie oraz konsekwentne ich eliminowanie. Bezpieczeństwo jest bezcenną wartością i integralnym elementem dobrze prowadzonego gospodarstwa.
Rolniku ! Nie daj się wkręcić w statystyki KRUS
Agata Borcz
KRUS OR w Rzeszowie
