Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (w skrócie GKRPA) działa przy Urzędzie Gminy Świlcza. Składa się z 7 osób reprezentujących różne środowiska, Przewodniczącą GKRPA na podstawie zarządzenia Wójta Gminy Świlcza jest Pani Monika Piątek – Kierownik Referatu Organizacyjno-Administracyjnego i Promocji Urzędu Gminy Świlcza.
Podstawy prawne funkcjonowania Komisji:
- Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;
- Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym;
- Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw;
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie;
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych;
- Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021 – 2025.
Zadania komisji:
Komisja prowadzi działalność w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2151).
Do ustawowych zadań Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych należy:
- inicjowanie działań w zakresie zadań własnych samorządu związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych;
- podejmowanie czynności zmierzających do zobowiązania osoby uzależnionej od alkoholu do poddania się leczeniu w zakładzie leczenia odwykowego;
- opiniowanie wydawania zezwoleń na sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych pod względem zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami Rady Gminy (limit i lokalizacja punktów, w których sprzedawane są napoje alkoholowe);
- kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych (na podstawie upoważnienia wydanego przez Wójta Gminy Świlcza);
- podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów oraz występowania przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.
Komisja zbiera się na posiedzeniach, związanych z rozpatrywaniem spraw dotyczących realizacji programu, w tym opiniowaniem postanowień dotyczących wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz innych wniosków wpływających do Komisji.
Procedura zobowiązania do leczenia
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych prowadzi sprawy zgodnie z procedurą zobowiązania do leczenia określoną w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi:
- przyjęcie wniosku o leczenie odwykowe założonego przez osoby prywatne lub instytucje,
- zaproszenie na rozmowę wyjaśniającą wnioskodawcę,
- wezwanie na rozmowę wyjaśniająco- motywującą osobę zgłoszoną do leczenia odwykowego,
- skierowanie tej osoby na badanie przez biegłych lekarzy w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia i wskazania rodzaju zakładu leczniczego,
- skierowanie wniosku do Sądu Rejonowego o nałożenie obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu wobec osoby z rozpoznaniem zespołu uzależnienia od alkoholu lub w przypadku braku współpracy z jej strony.
Komisja prowadzi stałą współpracę z Punktem Konsultacyjnym w Świlczy, lekarzem psychiatrą, psychologiem, Sądem Rejonowym, Policją, Wojewódzkim Ośrodkiem Terapii Uzależnień w Rzeszowie, SPZOZ Centrum Leczenia Uzależnień, Zespołem Interdyscyplinarnym, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Świlczy, Świetlicą Socjoterapeutyczną oraz placówkami oświatowymi.
Podstawą działalności Komisji jest uchwalany corocznie przez Radę Gminy Świlcza Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Program adresowany jest także do wszystkich zainteresowanych tą problematyką. W szczególności:
- dzieciom i młodzieży,
- osobom dorosłym pijącym szkodliwie i ryzykownie,
- osobom uzależnionym od alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych,
- osobom współuzależnionym od alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych,
- osobom uzależnionym behawioralnie,
- ofiarom przemocy w rodzinie,
- sprawcom przemocy w rodzinie.
Działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych:
- Komisja realizuje powyższe zadania w oparciu o Ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz Ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii.
- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych podejmuje czynności zmierzające do podjęcia leczenia odwykowego osób zgłoszonych do Komisji w szczególności poprzez:
- przeprowadzanie rozmów w sprawach osób nadużywających alkohol,
- przeprowadzanie rozmów motywacyjnych z osobami zgłoszonymi do Komisji w celu podjęcia leczenia odwykowego,
- kierowanie osób nadużywających alkohol na badanie przez biegłego sądowego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu,
- kierowanie wniosków do sądu o orzeczenie obowiązku leczenia w zakładzie lecznictwa odwykowego,
- opiniowanie wydawania i cofania zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych,
- udzielanie rodzinom pomocy psychospołecznej, w których występują problemy alkoholowe,
- prowadzenie działań kontrolnych i interwencyjnych mających na celu ograniczanie dostępności napojów alkoholowych i przestrzeganie zakazu sprzedaży alkoholu osobom poniżej 18 roku życia,
- praca w Zespole Interdyscyplinarnym i grupach diagnostyczno-pomocowych w przypadku wystąpienia przemocy w rodzinie,
- udzielanie konsultacji członkom rodzin z problemem alkoholowym.
- Posiedzenia Komisji odbywają się stosownie do potrzeb.
- Koordynację realizacji programu powierza się przewodniczącemu Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
- Do zadań Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego należy:
- przygotowanie projektu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii,
- opisywanie dokumentów księgowych, na podstawie których będą dokonywane wydatki w ramach Programu,
- określanie zgodności podejmowanych działań z Programem,
- współpraca z instytucjami i organizacjami działającymi w sferze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i uzależnień od środków psychoaktywnych,
W zakresie prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży:
- zapewnienie literatury fachowej pomocnej przy realizacji zadań związanych z profilaktyką antyalkoholową,
- akcje profilaktyczne prowadzone przy pomocy plakatów, broszur, ulotek, spotkań szkoleń itp.,
- Podejmowanie działań profilaktycznych, w tym sportowych zajęć pozalekcyjnych wobec dzieci dotkniętych problemem uzależnień behawioralnych.
W zakresie organizowania form pomocy dla rodzin alkoholików oraz ochrony przed przemocą w rodzinie:
- zwiększenie dostępności i skuteczności pomocy psychologicznej i prawnej dla członków rodzin alkoholowych i ofiar przemocy w rodzinie,
- prowadzenie Punktu Konsultacyjno-Informacyjnego,
- współdziałanie z Policją, pracownikami socjalnymi, nauczycielami, pracownikami służby zdrowia, parafiami oraz wyspecjalizowanymi placówkami i służbami w celu udzielania profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie,
- organizowanie i finansowanie wypoczynki dzieci i młodzieży,
- organizacja zajęć sportowo – terapeutycznych dla młodzieży,
- dofinansowanie funkcjonowania świetlic szkolnych; wiejskich i terapeutycznych.
W zakresie udzielania pomocy osobom uzależnionym od alkoholu w ramach działalności Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych:
- wstępne motywowanie do terapii,
- informowanie o najbliższych placówkach zajmujących się leczeniem osób uzależnionych,
- kierowanie osób uzależnionych na badania psychologiczno-psychiatryczne oraz występowanie do sądu z wnioskiem o zastosowanie obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu,
- informowanie o ruchach samopomocowych typu AA, Kluby Abstynenckie itp..
W zakresie wspomagania działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych:
- cykliczne badanie i systematyczne kontrolowanie problematyki alkoholowej na terenie Gminy,
- wsparcie dla podmiotów i organizacji zajmujących się statutowo rozwiązywaniem problemów alkoholowych,
- współpraca ze szkołami przy prowadzeniu szkolnych programów profilaktycznych dotyczących problemów uzależnienia od alkoholu i innych środków odurzających,
- organizacja spędzania wolnego czasu poprzez urządzanie zawodów sportowych, zajęć pozalekcyjnych, świetlic szkolnych itp.,
- Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów dotyczących uzależnień w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych: promowanie wśród dzieci, młodzieży i innych osób aktywnych form spędzania czasu wolnego poprzez realizację projektów i programów profilaktycznych także programu profilaktyki poprzez sport, w tym: organizacja imprez sportowych i kulturalnych, dofinansowanie zajęć pozalekcyjnych zajęć sportowych i rekreacyjnych (np. wyjazdy na basen, prowadzenie siłowni, zajęcia taneczne, zajęcia fitness),
- wsparcie dla rodzin, w szczególności dla dzieci i podjęcie działań wychowawczych oraz edukacyjnych w świetlicach opiekuńczo-wychowawczych na terenie gminy (dofinansowanie do wynagrodzeń wychowawców, doposażenie świetlic w potrzebne materiały itp.),wspieranie i prowadzenie działań promujących trzeźwość, organizowanie na terenie gminy konkursów plastycznych, literackich, itp. o tematyce antyalkoholowej (zakup nagród), podejmowanie na terenie szkół i przedszkoli działań profilaktycznych skierowanych do rodziców, uczniów i nauczycieli, organizowanie wolnego czasu dla osób po 40 roku życia poprzez różnego rodzaju warsztaty, zajęcia tematyczne, zajęcia sportowe itp. W celu ich aktywizacji i umożliwienia spędzania wolnego czasu z dala od używek, informowanie o niebezpieczeństwie uzależnień, realizacja i współfinansowanie szkolnych i środowiskowych programów profilaktycznych dot. problemów uzależnień i przemocy w rodzinie,
- organizacja obozów, warsztatów stacjonarnych i wyjazdowych, kolonii i półkolonii dla dzieci i rodzin osób uzależnionych oraz osób potencjalnie zagrożonych, osób starszych.
W zakresie kontroli przestrzegania zasad obrotu napojami alkoholowymi:
- podejmowanie przez upoważnionego przez Wójta pracownika oraz Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych kontroli i interwencji w związku z naruszeniem przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości oraz uchwał Rady Gminy wydanych na podstawie tej ustawy,
- występowanie Wójta lub upoważnionego przez niego pracownika przed sądami w charakterze oskarżyciela publicznego,
- kierowanie wniosków o cofanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w przypadkach określonych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Ośrodki wsparcia:
- SPZOZ Centrum Leczenia Uzależnień w Rzeszowie, ul. Jana Kochanowskiego 17, tel. +48 17 858 11 81.
- Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień w Rzeszowie, ul. Lucjana Siemieńskiego 17, tel. 17 861 16 40.
- Posterunek Policji w Świlczy z siedziba w Trzcianie, Komisariatu Policji II w Rzeszowie. 36-071 Trzciana 353 D. tel. 47 82 139 60.
- GKRPA przy Urzędzie Gminy Świlcza – 17 86 70 163.