Gmina Świlcza położona jest w centralnym punkcie województwa podkarpackiego, w zachodniej części powiatu rzeszowskiego. Jest jedną ze 160 gmin województwa podkarpackiego. Graniczy od wschodu z miastem Rzeszów, od północnego wschodu z gminą Głogów Małopolski, od północy z gminą Kolbuszowa, od zachodu z gminą Sędziszów Małopolski, zaś od południa z gminami Iwierzyce i Boguchwała. Gmina Świlcza należy do największych w powiecie rzeszowskim zajmując powierzchnię około 10819 ha. Administracyjnie podzielona jest na 8 sołectw: Świlcza, Bratkowice, Mrowla, Rudna Wielka, Woliczka, Trzciana, Dąbrowa, Błędowa Zgłobieńska. Wsie gminy Świlcza rozpościerają się na pograniczu dwóch makroregionów: Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej. Można na ich tle wyróżnić jednostki mniejsze, mezoregiony: Podgórze Rzeszowskie (określane w literaturze również jako „Pogórze” lub, rzadziej, „Przedgórze”), Pradolinę Podkarpacką (zwaną również „Rynną Podkarpacką”) oraz Płaskowyż Kolbuszowski.
Południowa część gminy - fragment Podgórza Rzeszowskiego to obszar pokryty lessem z częściowo odsłoniętymi utworami kredowymi w postaci głębokich dolin niewielkich cieków wodnych. Budowę geologiczną stanowią iły mioceńskie, osady rzeczne starszego czwartorzędu i osady glacjalne.Wierzch tworzą utwory lessowe maskujące pierwotny rys rzeźby. Rzeźbę Podgórza Rzeszowskiego charakteryzują niewielkie, lecz urokliwe wzniesienia rzędu 210-300mn.p.m.Walory krajobrazowe ta części wsi zawdzięcza budowie geomorfologiczna i bogatej szacie roślinnej. Krajobraz wyżynny (z dobrymi punktami widokowymi), lessowy, poprzecinany zadrzewionymi i głębokimi dolinami potoków - zwanych lokalnie „Paryjami”. Nietrudno tu trafić na nie zasypane jeszcze wąwozy. Nieodłącznym akcentem krajobrazu jest flora opisywanych wzniesień i parowów z olchami i wierzbami a także osobliwościami w postaci bagiennych siedlisk rosiczki, widłaka czy grzybienia białego.
Nie mniejsze osobliwości geograficzno-przyrodnicze spotkać można w północnej, dolnej części gminy. Znajduje się ona w pasie Rynny Podkarpackiej: równoleżnikowego, płaskiego obniżenia szerokości 4-6 km ciągnącego się u podnóża szeroko rozumianych Karpat. Na terenie gminy przejście Podgórza Rzeszowskiego w Rynnę Podkarpacką ma kształt lessowych języków, nieregularnego brzegu a nawet piaszczysto-lessowych wydm (niewątpliwie wynik erozji z przylegających wzniesień) wpadających w płaskie łąki torfowe. Obniżenie to (średniej wysokości 180-217 m n.p.m.) wykorzystała rzeka Mrowla, która płynie w kierunku wschodnim równolegle do krawędzi karpackiej, przyjmując z tej krawędzi liczne małe dopływy prawobrzeżne. Warstwę humusową Rynny Podkarpackiej tworzy osobliwość tego terenu, torf. Najdalej wysunięta na północ część gminy Świlcza leży na obszarze Płaskowyżu Kolbuszowskiego, w większości pokrytego piaskami i porośniętego bujnymi lasami mieszanymi i iglastymi (borami).
Obszar, na którym rozpościerają się wsie gminy Świlcza, miał złożoną i ciekawą przeszłość geologiczną. Na rzeźbie terenu wycisnęły piętno różne epoki w dziejach ziemi, począwszy od ruchów górotwórczych, które wypiętrzyły Karpaty, aż do ostatnich zlodowaceń na ziemiach polskich i ich reperkusji w postaci erozji pagórków lessowych, akumulacji glacjalnej i fluwialnej oraz powstaniu w ostatnich tysiącleciach zasobnych pokładów torfu.